Forma dachu wpływa nie tylko na wygląd budynku, ale również w dużym stopniu na możliwość wdrożenia poddasza. Dużo miejsca zapewniają np. proste, dwuspadowe dachy o dużej rozpiętości oraz znacznym kącie nachylenia połaci (powyżej 40°) oraz dachy z wysoką ścianką kolankową. Swoboda w zagospodarowaniu poddasza zależy również od rodzaju struktury dachu, gdyż do niej elementy mogą ją znacznie ograniczać.

Przy budynkach godne uwagi są przede wszelkim dachy o łatwych kształtach (głównie dwuspadowe) i – jakie możliwości się z tymże wiąże – nieskomplikowanej konstrukcji. Takie budowle dachowe są tańsze i łatwiej poprawnie ułożyć na wymienionych pokrycie, lepiej więc nie urozmaicać katalogów licznymi lukarnami, dymnikami i wieżyczkami.

Przeprowadzenie skomplikowanego wielopołaciowego dachu wymaga bardzo wysokich kwalifikacji oraz niemałej staranności zarówno od momentu cieśli, oraz dekarzy. Łatwiej wtedy o błędy, a liczne kosze pomiędzy połaciami sprzyjają zaleganiu śniegu i utrudniają odprowadzanie wody deszczowej. https://drewzim.pl/o-nas/

Więźba dachowa – krokwiowa i krokwiowo-jętkowa

W tych najprostszych więźbach (rys. 3 i 4) pary krokwi zbiegających się po kalenicy tworzą strukturę wiązarów – podobnych w całym dachu. Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów potrafią być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy bądź ceramiczny, funkcję pasów dolnych może również przejąć jego struktura nośna. Wówczas zwykle krokwi nie opiera się bezpośrednio na murze, lecz na zakotwionym w nim krawędziaku.

Uwaga! Drewniane składniki więźby muszą być oddzielone od muru warstwą izolacji przeciwwilgociowej. Najczęściej wykonuje się ją z papy.

Jętka, poziomy detal pomiędzy krokwiami, towarzyszy ich usztywnieniu i zmniejsza uginanie się krokwi pod obładowaniem.

Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownicami, ponadto usztywnia gryzie deskowanie lub ołacenie.

Największą zaletą tej konstrukcji jest do niej prostota. Jednak przy typowym wykonaniu oficjalne wady to nieogromna dopuszczalna rozpiętość – do 6-7 metrów, oraz wymagany wielki spadek dachu – 40°-60°. Jednak podpierając jętkę dwoma słupami na krańcach oraz wzmacniając połączenie krokwi w kalenicy (z nakładkami i deską kalenicową – obrys. 5) oraz robiąc zakotwienie dolnego końca krokwi można zwiększyć rozpiętość konstrukcji do odwiedzenia 12 m, natomiast spadek dachu zmniejszyć do 20°.

Obok niewielkich rozpiętościach, gdy nie ma słupów, przestrzeń poddasza wolno dowolnie dzielić. Jętki są często używane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je dostrzegalne, by dodawały charakteru pomieszczeniom pod skosami.

Więźba dachowa – płatwiowa

Płatwie owo belki równoległe do kalenicy, na jakich opierają się krokwie. Dolne płatwie znajdują się na stropie bądź ściance kolankowej, pozostające zaś są podparte słupami. Obciążenia istnieją przekazywane za pośrednictwem płatwi na elewacje nośne i strop.

Najczęściej elementem wiązarów są też kleszcze – umieszczone powyżej płatwi pary belek lub desek obejmujących obustronnie krokwie oraz słupy. Natomiast rapiery pozwalają zwiększyć odległości pomiędzy słupami. Słupy i kleszcze rozmieszcza się tylko jak 3-4 pary krokwi (wiązarów), reszta wiązarów składa się z samych krokwi.

Więźba płatwiowa występuje po wielu odmianach oraz jest bardzo uniwersalna. Rozpiętość dachu ma możliwość sięgać 12 m, a jego rzut może być poniekąd bardzo skomplikowany.

Zestawiając odpowiednio liczbę płatwi i słupów możemy zaś zaprojektować grzbiet o niemal przypadkowym, nawet minimalnym spadku.

Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takowej więźbie są filary, jednak są rozstawione co 3-4 metry, czasem udaje się zaś ukryć je w ściankach działowych.

Więźba dachowa – z wiązarów kratowych

Wiązary kratowe (kratownice) to nowoczesne struktury złożone ze cieńszych elementów niż tradycyjne więźby ciesielskie. Wiązar taki składa się z pasa górnego i dolnego, pomiędzy którymi znajdują się cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Dzielą one powierzchnię wiązara na względnie niewielkie trójkąty.

Wiązar kratowy ma nadzwyczaj dużą sztywność oraz wytrzymałość, jest przy tym lekki, a do jego zrealizowania potrzeba niewiele drzewa. Takie wiązary mogą mieć oczywiście także niedoskonałości – ich przeprowadzenie jest bardzo pracochłonne i wymaga niemałej dokładności.

Dlatego najkorzystniej, jeśli są przyrządzane nie na strukturze, lecz w wyspecjalizowanej wytwórni. Korzystne (i najtańsze) jest wtenczas wykonanie wielu podobnych wiązarów. Cienkie części są bardziej delikatne na działanie ognia i korozję biologiczną (grzyby i owady), dlatego szczególnie istotna jest odpowiednia klasa drewna. Na szczęście wytwórnie na ogół dbają o jakość materiału.

W domach 1 rodzinnych stosuje się wiązary kratowe o rozpiętości do 12 m, choć można zrobić znacznie większe. Pierwotnego zaletą jest to, że nie wymagają podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych czy podciągów). Choć wiązary kratowe można zaprojektować do każdego dachu, spadki dachów na temat konstrukcji z wiązarów kratowych są najczęściej niewielkie (do 20°), gdyż przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie nadaje się do wdrożenia.

Wyjątkiem są w tym miejscu dachy o struktury jak na kontur. 9. Wiązary zastosowano tu w konstrukcji dachu krokwiowego – wiązar kratowy o wysokości 30-40 cm zastępuje tu krokiew z litego drewna. Rozpiętość dachu może sięgać nawet dwunastu m, a tolerowany kąt jego nachylenia to 21-44°. Powstałe w ten sposób poddasze można bardzo dobrze wykorzystać jak mieszkalne.

Więźba dachowa – wieszarowa

Jest to szczególny rodzaj struktury, przydatny głównie w takim przypadku, gdy odległości pomiędzy ścianami nośnymi istnieją bardzo duże (ok. 10 m), kiedy np. wszystkie obładowania muszą być wyciągnięte na ściany estetyczne (brak wewnętrznych ścian nośnych).

Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, a te zaś – dzięki wieszaki zamiast dzięki słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są znane i rzadko spotyka się je o rozpiętości ponad 12 metrów. Jednak wieszaki zdają się być wykorzystywane w zastępstwie słupów, w więźbach o różnej konstrukcji.